Eskişehir Osmangazi Üniversitesi (ESOGÜ) Sağlık Bilimleri Fakültesi (SBF) Dr. Öğretim Üyesi Neşe Çelik Covid-19 virüsü ile mücadelede maske, mesafe ve temizlik kurallarını hatırlatarak el yıkamanın nasıl yapılması gerektiğini anlattı ve eldiven kullanmanın el yıkama yerine geçmeyeceğini söyledi.
Dr. Öğretim Üyesi Çelik, dünyayı ve ülkemizi etkisi altına alan ve bulaşıcılığı çok yüksek olan Covid-19 hastalığının ağız ve burnumuzdan çıkan damlacıklar yoluyla geçtiğini belirtti. Çelik, “Bizler öksürürken, hapşırırken, konuşurken veya nefes alıp verirken farkında olmadan ağız ve burnumuzdan gözle göremediğimiz damlacıkları bulunduğumuz ortama yayarız. Maske, ağız ve burundan çıkan damlacıkların yayılmasında önemli bir bariyerdir. Ancak maske olmadığı zamanlarda özellikle ellerimizle ağız ve buruna yapılan temas, çevreden alınan mikroorganizmayı vücudunuza taşıyabileceği gibi, sizde olan mikroorganizmayı da çevreye taşıyabilir. Bunun için yapmamız gereken ellerimizle ağız ve buruna dokunmamaktır. Bir diğer yapmamız gereken ise ellerimizi sık sık yıkayarak farkında olmadan ağız ve burnumuza dokunduğumuzda mikroorganizmayı vücudumuza taşımamaktır.” dedi.
Musluk başı, kapı kolu, elektrik açma kapama düğmesine dikkat
Sıvı sabun tercihinde bulunulabileceğini belirten Dr. Öğretim Üyesi Çelik; “El yıkamaya başlamadan önce musluğu açıp ellerimizi önce ıslatıp sonra sıvı sabunu almalıyız. 3-5 mililitre kadar sıvı sabun yeterlidir. Sıvı sabun pompaları bu miktar için uygun üretilmişlerdir. Ellerinizi sıvı sabunla ovalamalısınız. Ovalarken ellerinizin ve parmaklarınızın tüm yüzeyini ovalamış olmaya dikkat etmelisiniz. Sadece parmak uçları veya avuç içini ovalamak yeterli olmaz. Ellerinizi ovalarken parmakların iç ve dış yüzeyi, elin üstü, avuç içi, başparmaklar diyerek her yüzeyi 5’er kere ovalama hareketi ile yıkarsanız yaklaşık 20-30 saniye el yıkama işlemini sürdürmüş olursunuz; ki bu Covid-19 hastalığından korunmada istenen 20 saniye el yıkama süresi için yeterlidir. Ellerinizi, ovalama işlemi bittikten sonra yine sabun kalmayacak şekilde durulamalısınız. Durulama bittikten sonra elleriniz artık temizdir. Ancak ellerinize oranla açmış olduğunuz musluk başı kirlidir. Bu nedenle tek kullanımlık havluyu alıp ellerinizi kurulayın ve elinizle dokunmadan kullandığınız havlu ile musluğu kapatın. Bunu uygulamak ev ortamında mümkün olmayabilir ancak toplu kullanılan lavabo ve tuvaletlerde mutlaka buna özen gösterin. Ellerinizi yıkadıktan sonra ortak kullanılan alanlardaki lamba açma-kapama düğmelerine, kapı kollarına, çöp kovası kapaklarına dokunmamaya özen gösterin. Bunun için bir kağıt havlu ya da peçete kullanabilirsiniz” dedi.