Orman İşçileri Platformu Başkanı Enver Yavuz yazdı:
Kamu işçileri diğer çalışanlara nazaran neden fazla vergi vermektedir. Şöylede diyebiliriz kamuda çalışan ücretliler arasında tek vergi veren kamu işçileridir.
Amacım sadece ve sadece gelir vergisi adaletsizliğini detaylarıyla ele almak ve düzeltilmesi yönünde ilgililerin dikkatine sunmak. Yoksa Memur ile İşçilerin ücretlerini kıyaslamak değil. Hele hele karşı karşıya asla getirmek değil, Biline!
Gelir vergisi adaletsizliğine neden olan faktörleri; kamu çalışanları arasındaki farklı uygulamalar, gelir vergisi kanununun yanlış uygulanması ve yeniden değerleme oranlarını gibi nedenlerin yanında mevzuatları düzenleyenlerin işçilere bakış açısı ve işçileri temsil noktasındaki sendikaların duyarsız kalmaları diye sıralayabiliriz.
Şimdi yukarıda saydığımız nedenlerin açıklamalarını yapalım;
1 – Kamu çalışanları arasındaki farklı uygulama,
Gerçek kişilerden yani ücretlilerden kesilen gelir vergisini düzenleyen 193 sayılı Gelir Vergisi Kanunudur. Gelir Vergisi Kanunu genel bir kanundur ve tüm çalışanlar için geçerlidir.
193 sayılı Gelir Vergisi Kanunun; 2 inci maddesinde “gelire giren kazançlar”, 25 inci maddesinde “gelir vergisinden müstesna tazminatlar” ve 61 inci maddesi ise “Ücret” tarif edilmiştir. ( Ek-1 )
Kıyaslama yapabilmek için Memurlar ve İşçilerin ücretlerinden örnekler vermek gerekiyor ki farklı uygulamanın neden olduğunu iyi anlaşılabilsin.
a - Memurlar yönünden uygulama;
Orman teşkilatında çalışan memurların ücretlerine esas olmak üzere; aylık tutar, taban aylık, ek gösterge, yan ödeme, kıdem aylık, aile yardımı, çocuk yardımı, özel hizmet tazminatı, denge tazminatı, makam tazminatı, dil tazminatı, lojman yardımı, sağlık sigorta primi, tayın bedeli, toplu iş sözleşme desteği, ek tazminat, ilave ödeme gibi ödeme kalemleri var.
Tüm bu ödeme kalemlerinin tamamı gelir vergisine tabi değildir. Çünkü özel kanunlara konulan hükümden dolayı maaşın önemli bir bölümünü teşkil eden ödeme kalemleri gelir vergisinden muaf tutulmuştur.
Ödeme kalemlerine göre Memurun 15.Temmuz.2024 ayında istisnalardan sonra gelir vergisi ve ele geçen ücretine baktığımızda;
5 yıllık Memur için Temmuz2024 ayı gerçek rakamları;
88.673,83 TL Devreden Gelir Vergisi Matrahı
14.469,99 TL Bu Ayki Gelir Vergisi Matrahı
0 TL Kesilen Vergi ( yanlış görmediniz sıfır )
48.660,29 TL Net Ödenen Ücret
b – İşçiler yönünden uygulama;
Orman İşçilerinin ücretlerine esas olmak üzere; Aylık Kazanç, Hizmet Zammı, Hafta-Bayram ve Genel Tatil Ücreti, Fazla Çalışma Tutarı, Gece Çalışması Tutarı, Sosyal Yardım, Ek Ödeme, Yemek Yardımı (Günlük 170,00 TL muafiyet), Giyim Yardımı, Kar Mücadelesi Zammı, Yıpranma Tazminatı, Yangınla Mücadele Primi, Teşvik Primi, Ağır İşlerde Çalışma Primi, Sorumluluk Primi, Gazi-Terör Mağduru ve Şehit Yakını Ek Primi, Yol Gideri, Koruyucu Giyim Yardımı gibi ödeme kalemleri var. Ayrıca yılda toplam 52 gün üzerinden ödenen İlave Tediye ve yılda toplam 60 gün üzerinden ödenen İkramiye var. Tüm bu ödeme kalemlerinin tamamı gelir vergisine tabidir.
Bu ödeme kalemlerine göre ilave tediye ve ikramiye dahil edilerek ( İlave tediye 52 gün üzerinden, ikramiye 60 gün üzerinden hesaplanarak 12 aya bölünmüştür ) işçinin 15.Haziran-14.Temmuz/2024 ayında istisnalardan sonra gelir vergisi ve ele geçen ücretine baktığımızda;
38 yıllık Orman İşçisi için 15.Haziran-14.Temmuz2024 Ayı gerçek rakamları;
284.831,43 TL Devreden Gelir Vergisi Matrahı
37.149,85 TL Bu Ayki Gelir Vergisi Matrahı
9.083,55 TL Kesilen Vergi (Ücret 7.029,40 + İkramiye 1.100,44 + Tediye 953,71)
39.878,28 TL Net Ücret (Ücret 31.753,41 + İkramiye 4.352,61 + İlave Tediye 3.772,26)
193 sayılı Gelir Vergisi Kanunu tüm çalışanlar için aynı hükümleri içeriyor. Ancak memurlar için özel kanunlara konulan hükümlerden dolayı örneklerde de görüldüğü üzere 48.660,29 TL aylık ücreti olan memurdan gelir vergisi kesilmezken, giydirilmiş ücreti 39.878,28 TL olan işçiden 9.083,55 TL gelir vergisi kesilmektedir. İşçiler için özel kanunlar var ama genel kanun hükümleri geçerli! Örnek mi İlave Tediye Kanunu.
2 – Kanunun yanlış uygulanması,
Kamu işçileri için asgari ücretin vergiden istisna edilmesi hatalı uygulanmaktadır.
Şöyle ki,
Asgari ücretin gelir vergisinden istisna edilmesi 193 sayılı Gelir Vergisi Kanunun 23 üncü maddesi 18 inci fıkrasında düzenlenmiştir.
193 sayılı Gelir Vergisi Kanununun “ücretlerde” başlıklı 23 üncü maddesi “aşağıda yazılı ücretler Gelir Vergisinden istisna edilmiştir” şeklinde olup, 18 inci fıkrası ise “(Ek: 22.12.2021-7349 / 2 madde) Hizmet erbabının, ödemenin yapıldığı ayda geçerli olan asgari ücretin aylık brüt tutarından işçi sosyal güvenlik kurumu primi ve işsizlik sigorta primi düşüldükten sonra kalan tutarına isabet eden ücretleri (Şu kadar ki, istisnayı aşan ücret gelirinin vergilendirilmesinde verginin hesaplanacağı gelir dilim tutarları ve oranları, istisna kapsamındaki tutarlar da dikkate alınarak belirlenir. Ödenecek vergi tutarı, bu suretle bulunan vergi tutarının içinde istisna tutara isabet eden kısım düşülmek suretiyle hesaplanır. İstisna nedeniyle alınmayacak olan vergi ilgili ayda aylık asgari ücret üzerinden hesaplanması gereken vergiyi aşamaz. Birden fazla işverenden ücret alanlarda bu istisna sadece en yüksek olan ücrete uygulanır.)” şeklindedir.
Söz konusu Kanun ile uygulamaya giren asgari ücretin vergi dışı bırakılmasının usul ve esaslarını belirlemek üzere Hazine ve Maliye Bakanlığı Gelir İdaresi Başkanlığı tarafından; 27.01.2022 tarih ve 31732 sayılı Resmi Gazetede, 319 seri no’lu Gelir Vergisi Genel Tebliği yayımlandı.
• Kanunun ilgili maddesi asgari ücretin vergiden istisna edilmesini,
• Tebliğ ise asgari ücrete isabet eden kısmının vergiden istisna edilmesini yorumlamaktadır.
Nasıl mı?
Kanuna, asgari ücret tutarının toplam vergi tutarından düşülerek kalan tutarın gelir vergisi tarifesine uygulanmasını,
Tebliğde verilen örneklerde ise, asgari ücretten yüksek ücret alan işçilerin vergilendirilmesinde, işçinin elde ettiği gelir toplamı ( matrah ) ve buna isabet eden gelir vergisi ayrı ayrı gösterildikten sonra, asgari ücretin vergi dışı bırakılması uygulaması; toplam vergi yükünden asgari ücrete isabet eden verginin indirilmesi suretiyle hesaplanmaktadır.
Kısaca kanunda geçen asgari ücret değil, tebliğ ile asgari ücrete isabet eden gelir vergisi tutarı vergilendirme dışında bırakılmış olmaktadır.
Bu uygulamanın hatalı olduğunu düşünmekteyim. Çünkü gelir vergisi artan oranlı bir vergi sistemi olduğu için matrah artığı sürece vergi bir üst dilime giriyor ve bu durumda da işçiler aleyhine ( 17.002,12 * 12 = 204.025,44 matrah ) fazla vergi ödemek gibi bir sonuç doğuruyor.
Doğal olarak işçiler bu uygulamadan dolayı mağduriyet yaşamaktadır.
3 – Yeniden değerleme oranı,
193 sayılı Gelir Vergisi Kanunun 103 üncü maddesi birinci fıkrasında yer alan gelir vergisine tabi gelirlerin vergilendirilmesine esas alınan tarifeler, 213 sayılı Vergi Usul Kanunu hükümlerine göre belirlenen yeniden değerleme oranında artırılmak suretiyle uygulanmaktadır. Ancak, bu şekilde hesaplanan tutarın %5’ini aşmayan kesirler dikkate alınmaz. Bu hükümden dolayı gelir vergisi tarifeleri 20 yıldan beri kararname ile güncellenmiş ve küsurat artmalardan dolayı büyük oranda aşınmaya uğramıştır. Aşınma olmasaydı 2024 yılı %15 için 110.000 TL olarak belirlenen gelir vergisi tarifesinin 288.000 TL olacağı öngörülmektedir.
4 – Mevzuatları düzenleyenler,
Derinnn bir offf çektim. Acaba neler yazsam neler diye. Makamı işgal edenlerin o makamın gereklerini yerine getirmekle olur. İzah ettiğim konular ne İNSANİ nede İSLAMİ. İkisine göre de hakkaniyetli değil. Ümit ederim bu yazı bir şekilde elinize geçerde düzeltmek için gereğini yaparsınız. Yoksa ne bu dünyada ve nede ahirette işiniz zor diye düşünüyorum.
5 – Sendikaların duyarsızlığı,
Yaklaşık on yıldan beri vergide adalet istiyoruz diye slogan atıyorsunuz! Az kazanandan az, çok kazanandan çok vergi alınsın diyorsunuz! İsteklerinizde samimi iseniz yukarıda bahsettiğim konular için neler yaptınız veya yapmayı düşünüyorsunuz!
6 – Diğer,
Asgari ücretliler, asgari ücret tutarı vergi istisna kapsamında olması ve asgari ücretle çalışan işçiler için asgari ücret tutarı kümülatif gelir vergisi matrahına dahil edilmediğinden dolayı asgari ücretli işçilerden gelir vergisi kesilmemektedir.
Özel sektör, hangi ücreti alırsa alsın genelde özel sektörde çalışan işçiler asgari ücretli gösterildiklerinden dolayı, özel sektörde çalışan işçilerden de gelir vergisi kesilmemektedir.
Müteahhitler, Avukat, Doktor gibi birçok meslek grupları için de vergi alınmadığı yönünde haberler okuyoruz. Doğruluğunun ne olduğunu net bilmediğim için ilgililerin dikkatine sunuyorum.
Sonuç olarak,
Uzatmaya gerek yok. İzah ettiğim konuların incelenmesi ve Kamu İşçilerin haklı taleplerini bir an önce verilmesini talep etmekteyim. Saygılarımla;