Eskişehirli sahaf Ali İsmail Arı, ikinci el kitap satışı yapan sitelerin suiistimale açık olduğunu, bu sebepten dolayı bu alanda denetime ihtiyaç olduğunu söyledi.
Günümüzde ikinci el kitap satışı yapan platformlar, okuyucularla milyonlarca kitabı buluşturabilmesinin yanı sıra herhangi bir denetime tabii tutulmadıkları için bazı sorunlara da sebep olabiliyor. Kitapların fiyatları arasındaki büyük farklar, sahaf olmayan işletmelerin de kitap satabilmesi başta olmak üzere yaşanan bu sıkıntılar, sahaflık mesleğinin özünü kaybetmesine sebep oluyor. Kitapların gerçek değerinin kolay kolay anlaşılamadığını ve ikinci el kitap satışı yapan sitelerin oldukça faydalı olmalarının yanında bazı sıkıntılarının da olduğunu anlatan sahaf Ali İsmail Arı, okuyucuların kitap satın alırken nelere dikkat etmeleri gerektiğini aktardı.
“Kitap satış platformları faydalı fakat suiistimale açık”
Kitap satışı yapılabilen platformlar hakkında konuşan sahaf Arı, bu platformların aslında okuyucu ve sahaflar için çok faydalı olduğunu, ancak hurdacılık yapan kişiler tarafından suiistimal edildiğini belirtti. Bu tip meslek gruplarının kitap satarken kitabın değerine önem vermediğini söyleyen Ali İsmail Arı, “Belli bir platformda yüzlerce sahafın olması, insanların arama çubuğunu kullanarak milyonlarca kitap içerisinden aradığını bulabilmesi çok faydalı bir sistem ortaya çıkarıyor, ancak suiistimale de açık bir sistem. Herhangi bir denetim olmadığı için kitabın fiyatı serbest piyasa üzerinden çok fazla dönüyor. Yani değeri 20 TL olan bir kitap 3 TL’ye satılabiliyor ve bu diğer sahafların da işini zorlaştırıyor çünkü insanlar şöyle bir algıyla gelebiliyor: ‘İnternette 3 TL olan bir kitabı neden dükkândan alıp 20 TL vereyim’. Bunun da sebebi bu sahaf dükkanını açanların zamanında hurdacı olup daha sonra böyle imkanlar doğduğu için vergi levhası sayesinde internetten satış yapması. Hurdacı oldukları için çok fazla kitap ellerine geliyordur, bunlar geldikçe hızlı hızlı ucuza verelim, daha çok satalım, diğerlerinin önüne geçelim. Bu insanların çoğu maalesef kitaptan anlayan insanlar değil” dedi.
“Kitapların değerini bilmek için bir bilene göstermek gerekir”
Kitap satışı yapan insanların kitabın gerçek değerini bilmeden yalnızca daha hızlı ve kârlı satış yapmak adına fiyat verdiklerini aktaran Arı, “İnsanlarda bir rekabet anlayışı mevcut. Herhangi bir kitap bir sitede yoksa, kafasından 100 TL yazabiliyor kitaba. Bu da o kitabın değerini bilmemesinden kaynaklı. O kitap 30 TL de olabilir, 300 TL de olabilir. Sitede hiç olmadığı için kitaba böyle bir fiyat veriyor. Ustalarımız anlatır, ‘bir kitabın değerini bilmek için bir bilene göstermek gerekir’ diye. ’Benimki daha önce satılsın’ düşüncesiyle de kitapların fiyatları aşağı çekiliyor. ‘Satılsın’, ‘elimden çıksın’ gibi düşüncelere yönleniyorlar” ifadelerini kullandı.
“Vergi levhası varsa kitapçı olmasa bile kitap satabiliyorlar”
Kitap satışı yapılan platformların en önemli sorunlarından birinin vergi levhası olan her dükkânın burada satış yapabilmesi olduğunun altını çizen sahaf Ali İsmail Arı, “Bu sayfalarda kitap satmak için tek gereken şey, vergi levhası. Yani bir sahaf kategorisi diye bir şey yok. Mesela biz Kırtasiyeciler Odası’na kayıtlıyız. Bakkal da olsa, kırtasiye de olsa, kafe de olsa veya fayansçı da olsa o vergi levhası ile kitap satabiliyor. Bu da işin özünü kaybettiriyor. Orada bir yetki mercii olması gerekiyor ki bu denetlensin” diyerek hem okuyucuların hem de sahafların mağdur olmaması için bu sitelerde denetlemenin önemli olduğunu vurguladı.
Okuyucular internetten kitap alırken nelere dikkat etmeli?
Okuyucuların platformlardan kitap satın alırken kitabın künyesindeki detaylara dikkat etmesi gerektiğini söyleyen Arı, konuyla ilgili olarak şöyle konuştu:
“Kitabın gerçek değerinde satılıp satılmadığını anlamanın yolları var. Bu platformlarda satıcılar olarak kitaba dair bilgileri yüklüyoruz. Yabancı dilde ise çevirmenini, editoryel bir kitapsa hazırlayanını, ayrıntısı varsa bu ayrıntıları açıklama kısmına giriyoruz. Kitabın ölçüsünü özellikle girmeye çalışıyoruz çünkü çok değişken bir durum, cep boy dediğimiz bir kitap tarzı var artık popüler veya daha büyük boy prestij kitaplar, sayfa sayısı, kâğıt türü, cildi gibi bilgileri giriyoruz. Gerçekten kitaptan anlamayan insanların çoğu bunları doğru düzgün girmeden, yalan yanlış veya eksikli giriyor. Alıcıyı da aslında bir şekilde kandırmış oluyor. Alıcıların kitap satın alırken bu tip bilgilere dikkat etmesi gerekiyor.”