Dünyayı kasıp kavuran Korona virüs salgını sürecinde kanatlı hayvan türlerin ithalatının durdurulması sebebiyle petshop sahiplerinin derdi ellerinde satacak kuş türünün kalmaması oldu.
Dünyayı etkisi altına alan Korona virüs (Covid-19) birçok sektöre olumsuz etkilerken petshop sahipleri de bundan nasibini aldı. Dünyada yüz binlerce kişinin ölümüne neden olan virüs, ülkeler arasındaki alış-verişi neredeyse sıfır noktasına getirdi. Aşının gelişmesi ve ülkelerde alınan tedbirler kapsamında bazı ülkeler belli ürünlerin ithalat ve ihracatına izin verirken, petshop sahiplerini ilgilendiren kanatlı hayvanların türlerinin ithalat ve ihracatı henüz açılmadı. Diğer yandan salgın döneminde vatandaşlar daha çok evde kaldığı günlerde yalnız yaşamamak için evcil hayvanları beslemeye yöneldi. Bu durumda petshop sahipleri ellerinde bulunan kuş türlerini satarken, yeni kuş türleri gelmediği için yoka düştü. Konu ile ilgili konuşan petshop sahibi, normal zamanda dükkânında sadece 200 tane muhabbet kuşu bulundurduğu, ancak şuanda sadece 2 tane kuş kaldığı belirtti.
“Elimde şuan sadece 2 tane muhabbet kuşu kaldı”
Uzun yıllardır petshop sektöründe bulunan ve son 10 yıldır kendi işletmesinde hizmet veren Emre Kozan, Covid-19 nedeniyle sektörün düştüğü durumunu anlattı. Emre Kozan, “Pandemi döneminde insanlar dışarıya çıkamadığı için, evcil hayvan besleme isteği biraz arttı. Vatandaşlar evde tek kalarak vakit geçirdiği, okula veya işe gidemediklerinden dolayı; kuşlar olsun, kedi veya köpek olsun, her türlü hayvan besleme alışkanlığına yöneldiler. Talepler pandeminin ortasında daha da artmıştır. Ancak sektörde şuan yaşadığımız asıl sorun ise elimizde kanatlı kuşlar veya diğer hayvan türlerden kalmamasıdır. Pandemi döneminde ithalat gerçekleştirilemiyor. İthalat olmayınca hem fiyatlar arttı, hem de bizim için yoka düşme durumu oldu. Evcil hayvanların tüm türlerinde şuanda ithalat yok yani. Dolaysıyla şuan talep var, ama elimizde satacak kanatlı hayvan türleri olsun, kedi, köpek olsun, yeterli miktarda kalmadı. Örneğin, normal dönemde ocak ayında elimizde 200 adet muhabbet kuşu olurdu. Ama şimdi elimde sadece 2 tane var. Bu yokluğundan ne zaman çıkabileceğimiz de belli değil” diye anlattı.
“Talepleri karşılayamıyoruz”
Ellerinde satacak hayvan türleri kalmadığı için petshop sahipleri, vatandaşlardan gelen talepleri de karşılayamıyor. Bu durumu anlatan Kozan, “Gün içerisinde 3-4 vatandaş almak istediği kuşu bulamayınca geri gidiyorlar. Mesela, vatandaşlar geliyor ve muhabbet kuşunun yavrusunu almak istiyor. Ama elimizde olmadığı için onlara veremiyoruz. Yine kanarya, Hint bülbülü, Sevda papağanı gibi kuşların alıcısı var, ancak bizde yok. Yani normal süreçte aylık ortalama 30-40 kuş satabiliyorduk. Şimdi o kadar olmazsa da az çok talep edenler oluyor. Ama bu kez elimizde olmadığından dolayı talepleri karşılayamıyoruz” diyerek sektörün yoka düştüğü durumunu dile getirdi.
“Piyasada olanlar çok pahalı”
Petshop sahibi Emre Kozan, 2020 yılına göre 2021 yılında kanatlı kuş türlerinin fiyatında yüzde 100’e yakın bir artış olduğu dile getirdi. Yurt dışından gelemediği için yerli üreticilerden bazılarının fırsatçılık yaparak bu fiyatlarda oynama yaptığı dile getiren Kozan, “Geçen sene bu zamanda yani 2020 yılında ocak ayında bir tane muhabbet kuşu 40-50 lira civarında satıyorduk. Şuan yoka düştüğü için fiyatlar 100 liraya kadar çıktı. Çünkü yurt dışından gelmiyor, ama yerli üreticilerden alarak satılıyor. Bu sefer onlar bize tanesi 70-80 liraya satıyor ve biz de tüm harcamalardan sonra 100 liraya satmak zorunda kalıyoruz. Şimdi fiyatlar artınca, pandemi sürecinde insanlar almak isterse bile alamıyor. Örneğin, eskiden normal asgari ücretle geçinen bir aile bir kuş ve o kuşun bir aylık yemlerle beraber toplamda 100 liraya alabiliyorken, şimdi sadece tek bir kuş 100 lira oldu. Dolaysıyla alamıyorlar. Burada bir fırsatçılık da var ortada. Mesela bir tane muhabbet kuşunu yurt dışından 25 liraya getiriyorduk. Artık yurt dışından gelmiyor ve yerli üreticilerden almak zorunda kalıyoruz. Şimdi yurt dışından bütün harcamalarla beraber 25 liraya alabilirken, ülke içinde bunun fiyatı daha da düşmesi gerekiyor. Ancak bazı yerli üretici bir muhabbet kuşun tanesi 60-70’den aza satmıyor. Yani ürün eksikliğimizden faydalanıyor. Bu durumda ise bizim gibi bazı petshop sahipleri pahalıya yeni ürün almayı tercih etmiyorlar. Alanlar da pahalıya satıyorlar” şeklinde konuştu.
Önü ne zaman açılacak bilmiyorlar
Petshop sahipleri, ithalatın ne zaman açılacağı bilemediği için sektörün esnaf olarak kendi geleceğinden endişe duyuyor. Bu konudan söz eden Kozan, “Bu ithalat yeniden ne zaman başlayacağı bilmiyoruz. İlgili bakanlık buna karar verecek. Ama diyelim bizim bakanlık izin verdi. Bu sefer gönderecek ülke ürün göndermiyor, çünkü onlarda izin çıkmadı. Mesela bu kanatlı hayvan en çok Çekya’da olur. Onlarda mesela gönderme izni yok. Şimdi biz talep etsek ve bizde yasak yoksa bile oralardan alamıyoruz. Dolaysıyla önümüz karanlık. Esnaf olarak bu kuşlar olmadan ne yapacağımızı bilemiyoruz” diye belirtti.
