24 Haziran’da yapılacak seçimler öncesi akıllarda pek çok soru var…
Büyük bir kısmı siyasi partilerin “ittifak “halinde seçimlere katılabilmesinden kaynaklı.
Hesaplamalar yapılıyor. Bölünüyor, çarpılıyor. Kimin oyu kime yarayacak. Kaç oy bir milletvekili çıkaracak soruları soruluyor.
Yasa ise şu şekilde:
“Seçime katılmış siyasi partilerin, ittifakların ve bağımsız adayların adları alt alta ve aldıkları geçerli oy sayıları da hizalarına yazılır. Siyasi partilerin ve ittifakların oy sayıları, önce bire, sonra ikiye, sonra üçe.... ila o çevrenin çıkaracağı milletvekili sayısına ulaşıncaya kadar bölünür. Elde edilen paylar ile bağımsız adayların aldıkları oylar ayrım yapılmaksızın en büyükten en küçüğe doğru sıralanır. Seçim çevresinden çıkacak milletvekili sayısı kadar bu payların sahibi olan siyasi partilere, ittifaklara ve bağımsız adaylara rakamların büyüklük sırasına göre milletvekili tahsis olunur.”
“İttifakın elde edeceği milletvekili sayısının hesaplanmasında, ittifak yapan siyasi partilerin toplam oyu esas alınır. İttifakın elde ettiği toplam milletvekili sayısı, ittifak yapan siyasi partiler arasında her birinin aldığı geçerli oy sayısı esas alınarak bu maddedeki usule göre paylaştırılır.”
Dolayısı ile önce ittifakın çıkartacağı milletvekili sayısı hesaplanacak. İttifakların, siyasi partilerin ve bağımsız adayların aldığı oylar ilimizin çıkartacağı milletvekili sayısı olan yediye kadar sırası ile bölünecek. En büyükten en küçüğe doğru sıralanacak. Buna göre önce ittifakların çıkarttığı milletvekili sayısı belirlenecek.
Ardından aynı usul ile ittifak içerisindeki siyasi partilerin ittifakın çıkarttığı milletvekillerini ne şekilde paylaşacakları belirlenecek.
Buna göre;
- Önce ittifakın çıkartacağı milletvekili hesaplanacağından partilerin artık oyları ittifak içerisinde bulundukları partiye de kazanım sağlayacak.
- Milletvekili çıkartacak kadar oy alamamış ittifak içerisindeki partinin aldığı oy ittifaktaki diğer partilerin milletvekili çıkartmasına sebep olacak.
- İttifak içerisindeki bir parti içinde ayrıca baraj hesabı yapılmayacak. İttifakın toplam oylarının yüzde on barajını geçip geçmediğine bakılacak.
- İttifak içerisindeki birden fazla partinin alanına basılan “evet” mührü halinde oy geçersiz değil yalnızca ittifak yönünden geçerli olacak.