Geçtiğimiz günlerde ‘’Tüketirken ‘’televizyon programımızda Eskişehir İl Emniyet Müdürlüğü Siber Suçlarla Mücadele Şube Müdürümüz Sayın Ahmet Zihni MANAP ile siber suçlar hakkında derin ve detaylı program yapmıştık. Programda paylaştıklarımızı bir kez daha özet bir biçimde sizlere ifade etmek istedim.
Bilgi çağında, teknoloji hayatımıza girerken, faydaları yanında pek çok yeni suç biçimlerini de beraberinde getirdi. Hatta öyle ki, günümüzün en fazla işlenen ve en yüksek suç oranına ulaşan “Siber Suçlar” dediğimiz bilgisayarlar aracılığı ile sosyal ağlar kullanılarak işlenen suçlardır.
Sosyal medyada, Facebook, Twiter, Instagram gibi sosyal adresler aracılığıyla kişilere ait özel bilgiler çalınmaktadır. Kimi zaman bu özel bilgiler kullanılarak kimi zaman da bilgisayarlarımıza yerleştirilen casus yazılımlar aracılığıyla tüketicilerimiz dolandırılmaktadır.
Peki, neler yapmalıyız da bir nebze olsun güvende olabilelim. Bir nebze diyorum çünkü teknolojinin gelişmesiyle artan teknolojik suçlarla baş etmek gerçekten zor.
Önce şifrelerimizden başlayalım. Çoğu zaman –önemsemeden- aklımızda kolaylıkla tutabileceğimiz şifreler tercih ederiz. Oysa bu durumun anahtarı kapının üstünde bırakmaktan hiçbir farkı yoktur. Şifrelerimizi rakamlar, harfler ve özel karakterlerden oluşan birleşimlerden oluşturmalıyız. Doğum tarihi, ardışık rakamlar gibi akla ilk gelebilecek seçeneklerden kaçınmalıyız. Kısa aralıklarla şifrelerimizi değiştirmek ve her bir hesabımızın şifresini ayrı tutmak bizi siber dolandırıcılara karşı bir nebze güvende tutacaktır.
İnternet bankacılığı, sosyal medya ya da sanal ağ üzerinden kullandığımız tüm uygulamaları kişisel bilgisayarlarımız üzerinden yürütmemizde fayda vardır. Herkesin kullanımına açık bilgisayarlara yüklenmiş olabilecek yazılımlarla şifreleriniz siz daha yazarken bilgisayar korsanlarının eline geçebilir. Aslında aynı risk kişisel bilgisayarlarınız için de geçerlidir. Bu yüzden tanımadığınız e-postları açmayınız. Güvenilir olmayan sitelere girmeyiniz. Mutlaka güncel anti virüs programları kullanınız. Güvenilir ve yasal indirme sitelerini tercih ediniz.
Sosyal medya üzerinde sıklıkla yaptığımız yer bildirimleri de dolandırılmamıza ve hırsızlığa maruz kalmamıza sebep olabilir. Özellikle yaz aylarında turistik mekânlarda yaptığımız yer bildirimleri, mahallemizi veya evimizi gözetleyenler için hırsızlar için bulunmaz nimet.
Sosyal medya üzerinden tanıştığımız kişilere özel bilgilerimizi, fotoğraflarımızı paylaşmak tehlikeli sonuçlar yaratabilir. Özellikle çocuklarımızı internet ve sosyal medya kullanımı açısından bilinçlendirelim. Açtıkları sahte hesaplarla çocuklarımızdan ve gençlerimizden fotoğraf temin ederek, özel bilgilerini alarak onlara dostça yaklaşan fakat gerçek niyetleri onları kötü yola sürüklemeye çalışmak, uyuşturucu ve diğer kötü alışkanlıklara çekmek olan bir sürü sapık ve kötü niyetli insanlar mevcut. Mutlaka evlatlarımıza bilinçli internet kullanımını aşılayalım.
Son olarak çalınan sosyal medya hesaplarına değinelim. Arkadaşlarımızın hesaplarından kontör, para gibi istekler ileti veya mesaj yoluyla bizden istenebilir. Böyle zamanlarda arkadaşlarımızı arayarak durumun doğruluğunu teyit edelim. Fotoğrafların ve kişisel bilgilerin dolandırıcılıklarda kullanılabildiği gibi bir başkasını rahatsız etme, taciz ya da tehdit etme gibi suçlarda da kullanılabiliyor. Bu yüzden hesabımızın başkasının eline geçmiş olabileceğinden şüpheleniyorsak ilgili sosyal medya sitelerinin güvenlik bölümlerine ve emniyet güçlerine haber verelim.
Tüm bu söylediklerimizden sonra “O zaman hiç internete girmeyelim, hiç kullanmayalım.” gibi serzenişlerde bulunabilirsiniz. Ancak maalesef ki dolandırıcılar hep bir adım önde ve teknolojiyi tüm açıklarıyla birlikte hepimizden daha iyi kullanıyorlar. Dikkatli olmak, iş işten geçmeden önlemler almak zarar görmemizi engelleyecektir.
‘’Tüketirken Tükenmeyin’’
Sülahi ÖZALP