Eskişehir Halk Sahnesi tarafından sahnelenen ve maden facialarını konu alan “DEĞİL” adlı tiyatro oyununun, 7 Aralık 2024 tarihinde Soma’da sergilenmesi planlanıyordu. Ancak Soma Kaymakamlığı, herhangi bir gerekçe göstermeksizin oyunun sahnelenmesini “uygun bulmadığını” bildirerek etkinliği iptal etti.
Eskişehir Halk Sahnesi adına açıklama yapan Latif Tiftikçi, Tansel Şahinoğlu ve Erkal Umut, alınan karara tepki göstererek şu ifadeleri kullandı:
"Oyunumuz, Türkiye’nin Acı Gerçeklerinden Yola Çıkıyor"
“DEĞİL” adlı oyun, maden “kazalarını” konu alıyor. Oyun, bir maden kazasında oğlunu kaybeden bir babanın yaşadıkları üzerinden, madenlerdeki çalışma koşulları ve emekçilerin hayatını hiçe sayan sistematik sorunları gözler önüne seriyor. Soma, Karadon, Ermenek ve Kozlu gibi faciaların ardından hazırlanan raporlardan yararlanılarak yazılan oyun, daha önce İstanbul, Ankara, İzmir ve Eskişehir’de defalarca sahnelenmişti.
Oyunun Soma’da sahnelenmesinin engellenmesine tepki gösteren Tiftikçi, “301 madencimizin yaşamını yitirdiği ülkemiz tarihinin en büyük maden faciasının yaşandığı Soma’da oyunumuzun engellenmesi kabul edilemez. Bu, sanatsal ifade özgürlüğüne yönelik açık bir müdahaledir,” dedi.
"Amacımız Acılardan Ders Çıkarmak"
Açıklamada, maden kazalarının nedenlerinin daha fazla kâr uğruna emekçilerin güvenliğinin hiçe sayılması, denetimlerin yetersizliği ve maden ocaklarının özelleştirilmesi olduğuna dikkat çekildi. Ayrıca, Eskişehir Halk Sahnesi’nin oyunlarının yaşamın gerçeklerinden beslendiği belirtilerek şu ifadeler kullanıldı:
“Amacımız sadece yaşanan acıları resmetmek değil; bu acılara neden olan koşulların dehşetini sahneye taşımak ve ardındaki toplumsal ilişkileri, iktidar-sermaye bağlarını vurgulamaktır.”
"Sanatı Susturamayacaklar"
Eskişehir Halk Sahnesi, Soma’daki yasak kararına rağmen mücadeleden vazgeçmeyeceklerini belirtti. Tiftikçi, Şahinoğlu ve Umut açıklamalarını şu sözlerle noktaladı:
“Tiyatronun temel işlevi, gerçekleri sahneye taşımak ve bu gerçekleri değiştirebilecek dinamikleri gösterebilmektir. Sanatı ve ifade özgürlüğünü kısıtlayan bu kararlara karşı oyunlarımızı oynamaya devam edeceğiz.”
Eskişehir Halk Sahnesi, Soma’da alınan bu yasak kararına karşı mücadele edeceğini ve tiyatro sahnesinde gerçekleri anlatmayı sürdüreceğini açıkladı.