ESMİAD AR-GE Komisyon Başkanı Ayberk Kırçın, ülkelerin kalkınması ve güçlü bir ekonomiye sahip olmasında önemli etkenlerden birinin, sahip olduğu doğal kaynakları değerlendirebilmesi olduğunu söyledi.
Ekonomiye doğrudan katkısının yanında imalat sanayisine hammadde temin edilmesine de katkı sağlayan madencilik sektörü, dünyanın en gelişmiş sanayi kollarından biri olduğunu ifade eden Kırçın,” Dünyada gelişmiş ülkelerin GSMH’ da madenciliğin payı; ABD’de %4.5, Almanya’da %4, Kanada’da %7.6, Avustralya’da %8.7, Bağımsız Devletler Topluluğu (BDT) %14, Çin’de %15, Türkiye’de hammadde olarak % 1.5 ve türevleri ile birlikte % 3.5 seviyelerindedir. Dünyadaki bu rakamlara bakıldığında madencilik sektörünün Türkiye’de yeterli düzeyde gelişmediği anlaşılmaktadır. Türkiye ekonomisinde, 115 bin kişi doğrudan ve 750 bin kişi dolaylı olarak bu sektörde istihdam edilmektedir” dedi.
Günümüzde dünya ülkeleri madencilik açısından; üretici ülkeler ve tüketici ülkeler olarak iki ayrı kategoride değerlendirilebileceğini kaydeden ESMİAD AR-GE Komisyon Başkanı Ayberk Kırçın, şunları söyledi:
“ Az gelişmiş ülkeler ve Türkiye’nin de içerisinde olduğu gelişmekte olan ülkeler üretici konumunda iken, gelişmiş ülkeler tüketici konumundadırlar. Dünyada gelişmiş ülke kategorisine giren ülkeler, hammadde ihtiyaçlarının %60 kadarını iç üretimleri ile karşılayabilmekte kalan % 40 ’lık bölümü az gelişmiş ülkeler kategorisinde olan ülkelerden ithal etmektedirler. Bu ithalat oranı AB ülkelerinde %70 iken, Japonya’da %85 seviyelerinde bulunmaktadır. Dünya nüfusunun ancak %30’unu oluşturan gelişmiş ülkeler, dünyada üretilen hammaddenin % 86’sını tüketmektedirler.
Türkiye, jeolojik bakımdan zengin kaynaklara sahip bir ülkedir. Marmara, Batı Anadolu, Güney Anadolu, Orta ve Kuzey Anadolu; Türkiye’de önemli mermer potansiyeline sahip olan bölgelerdir. Özellikle, Afyon, Balıkesir, Bursa, Denizli, Bilecik, İzmir, Uşak, Eskişehir, Elazığ, Burdur illerinde zengin yataklar bulunmaktadır. Türkiye, dünyanın en zengin mermer yataklarını içinde barındıran Alp kuşağı içerisinde yer almaktadır ve 5,1 milyar m3 - 13,9 milyar tona yaklaşan mermer rezervine sahiptir. Bu değer, dünyada yaklaşık 15 milyar m3 olarak hesaplanan dünya rezervlerinin % 40’ına tekâmül etmektedir. Türkiye bu rezerv zenginliği ile dünya doğal taş piyasasının en önemli ülkeleri arasına girmiştir. Rezerv zenginliğine ek olarak, ülkenin sektörel anlamda tecrübesi, ham madde zenginliği, jeopolitik avantajlardan kaynaklı nakliye kolaylığı, dinamik sektör yapısı ve gelişmiş teknolojik altyapısı ile de dünya doğal taş piyasasındaki diğer ülkelerden ayrışmaktadır. Ülkemiz zengin mermer yataklarına sahip bir ülkedir. Türkiye’de yaklaşık 650 adet renk ve dokuda mermer çeşidi bulunmaktadır. Türkiye’de yıllık doğal taş üretimi 11,5 milyon ton civarında olup işleme tesislerinin toplam plaka üretim kapasitesi 6,5 milyon m2 civarındadır.
Mermer ve Traverten Dünya dış ticaret verileri değerlendirildiğinde Türkiye’nin Dünyanın en önemli ihracatçı ülkelerinden birisi olduğu görülmektedir. Dünyada; İtalya, Çin ve Türkiye arasında doğal taş üretimi ve ihracatında ciddi bir rekabet söz konusudur. Dünya doğal taş ticaretine yön verecek ölçüde belirleyici olan bu üç ülkeyi İspanya, Portekiz, Hindistan, Yunanistan takip etmektedir. Çin ve İtalya ham mermer ve traverten ithalatında dünyada önde gelen ülkeleri arasındadır. Bu iki ülke aynı zamanda işlenmiş mermer ihracatında da dünyanın önde gelen iki ülkesidir. Ucuza ithal ettikleri ham haldeki blok mermeri işleyip katma değer katarak ihracatını gerçekleştirmektedirler. İtalya, sahip olduğu zengin mermer rezervleri ve blok mermer ticaretinde dünyanın önde gelen ülkeleri arasında olmasıyla Türkiye’ye benzerlik göstermektedir. Elinde bulunan mermer rezervlerini; katma değerli forma sokmakta Türkiye’den daha başarılı bir ülke konumunda olan İtalya, işlenmiş mermer ihracatında Türkiye’nin önündedir. Çin ise her sektörde olduğu gibi mermer sektöründe de dünyada önde gelen ülkelerin içindedir. Türkiye ve İtalya’nın aksine; mermer ve traverten kaynakları bakımından zengin bir ülke olmayan Çin’in dünyanın en önde gelen işlenmiş mermer ihracatçısı ülkesi konumunda olması dikkat çekicidir. Çin; doğal taş kaynakları açısından zengin olan Türkiye, İtalya, İspanya ve Hindistan gibi ülkelerden önemli miktarda blok mermeri ham madde olarak temin etmektedir. Çin’in, bu hammaddeyi ucuz iş gücü ile birlikte katma değerli hale getirip dünyaya ihraç etmektedir. Bu alanda son derece rekabetçi bir pozisyondadır.
Türk madencilik sektörünün 2023 yılı için 15 milyar USD ihracat hedefi bulunmaktadır. Bu hedefi hayata geçirebilmek Türk mermercilik sektörünün dünya piyasaları ile rekabet edebilmesi için özellikle ulaşım ve enerji gibi üretimi doğrudan etkileyen temel etkenlerin, devlet destek ve teşvikleri ile avantajlı hale getirilmesi gerekmektedir. Kamu tarafından sektörde yatırımın artmasının teşvik edilmesi, müteşebbislerin sektöre özendirilmesi, finansmana ulaşımın kolaylaşması sektörün ekonomik büyüklüğünün artmasına yardımcı olacaktır. Sektörde gerçekleştirilen Araştırma ve Geliştirme çalışmaları arttırılması sektörün rekabet gücünü yükseltecektir.”