Eskişehir'in büyüyen bir şehir olmasıyla birlikte, yolların yetersizliği ve trafik sıkışıklığı uzun süredir gündemdeki önemli konulardan biri. Her seçim döneminde ve şehir içi tartışmalarda yeni yolların yapılması, mevcut yolların genişletilmesi gibi çözümler sıklıkla dile getiriliyor. Ancak Ulaşım Planlama Uzmanı Prof. Dr. Haluk Gerçek'in de belirttiği gibi, "Yeni yol yaparak, yol genişleterek trafiği rahatlamasını sağlamak obez bir insanın kemerini gevşetmesine benzetiriz. İlk bakışta bir miktar rahatlık sağlar, rahatlarsınız ama o sizi tedavi etmez. Bir süre sonra şişmanlamaya devam edersiniz, trafik de böyle bir şey." Bu benzetme, aslında "kışkırtılmış trafik" olarak adlandırılan bir gerçeği gözler önüne seriyor: Yeni yollar açmak veya mevcut yolları genişletmek, kısa vadede bir rahatlama sağlasa da, daha fazla insanın araç kullanmasına teşvik ederek uzun vadede trafik sorununu çözmek yerine daha da artırabiliyor. Daha fazla yol, maalesef daha fazla sürücü anlamına geliyor.
Peki, Eskişehir gibi gelişen şehirlerde trafik sorununa kalıcı bir çözüm bulmak mümkün mü? Prof. Dr. Gerçek'e göre çözüm, arabalardan çok toplu taşıma sistemlerine yatırım yapmaktan geçiyor. Daha fazla otobüs, metro, bisiklet ve yürüyüş yolları inşa etmek, bireysel araç kullanımını azaltmanın ve şehir içi ulaşımı daha sürdürülebilir hale getirmenin anahtarı. İşte tam da bu noktada, Eskişehir Büyükşehir Belediyesi'nin toplu taşıma ulaşım ağını dijitalleştirme projesi büyük bir önem kazanıyor
Geçen hafta yabancı bir sitede yer alan bir haber dikkatimi çekti. Haber, Eskişehir Büyükşehir Belediyesin bütün ulaşım ağını dijitalleştirmesi üzerineydi. EBB’nin 2024 yılında başladığı bu projenin Toplu taşıma alanında ödül alarak uluslararası bir yarışmada en iyi 12 proje içinde yer aldığını öğrendim. 2025 yılı itibariyle tramvaylarda başlayan proje tüm ulaşım ağını kaplayacak. Bu dijital dönüşüm sayesinde Eskişehir halkı, otobüslerin ve tramvayların konumlarını gerçek zamanlı olarak takip edebilecek, tahmini varış sürelerini öğrenebilecek ve sefer planlarına daha kolay erişebilecekler. Bu durum, toplu taşımayı kullanan vatandaşlar için sadece daha hızlı ve öngörülebilir bir yolculuk deneyimi sunmakla kalmıyor, aynı zamanda toplu taşımayı bir alternatif olarak düşünmeyenler için de cazibesini artırıyor.
Daha güvenli ve konforlu bir toplu taşıma deneyimi, daha fazla insanın bireysel araçlarını evde bırakarak toplu taşımayı tercih etmesine yol açacaktır. Bu da şehirdeki trafik yoğunluğunu azaltmanın en etkili yollarından biri. Ayrıca, dijitalleşme sayesinde araç takip sistemlerinin etkin kullanımı, olası acil durumlara müdahale süreçlerini hızlandırarak güvenliği artırıyor ve yolcuların daha iyi bilgilendirilmesiyle konfor seviyesi yükseliyor.
Eskişehir Büyükşehir Belediyesi'nin bu girişimi, sadece vatandaşların yaşam kalitesini artırmakla kalmıyor, aynı zamanda belediyenin kaynaklarını daha verimli kullanmasına da olanak tanıyor. Güzergah optimizasyonu, yakıt tasarrufu ve bakım süreçlerinin daha etkin yönetilmesi, uzun vadede maliyetleri düşürebilir ve toplu taşıma hizmetlerinin sürdürülebilirliğini destekleyebilir.
Türkiye'deki diğer şehirler de düşünüldüğünde, Eskişehir'in bu vizyoner yaklaşımı önemli bir örnek teşkil ediyor. Trafik sorununun giderek büyüdüğü metropollerde, çözümün sadece yeni yollar yapmak olmadığı giderek daha fazla anlaşılıyor. Eskişehir'in toplu taşımaya yaptığı bu yatırım ve dijitalleşme hamlesi, diğer belediyeler için de yol gösterici olabilir ve ülke genelinde sürdürülebilir ulaşım çözümlerinin yaygınlaşmasına katkıda bulunabilir.
Eskişehir'de hayata geçirilen toplu taşıma sisteminin dijitalleştirilmesi projesi, şehirdeki trafik sorununa uzun vadeli bir çözüm sunma potansiyeli taşıyor. Yeni yollar inşa etmek yerine, mevcut toplu taşıma sistemini güçlendirmek ve daha cazip hale getirmek, Eskişehir için daha yaşanabilir bir gelecek inşa etmenin anahtarı olabilir. Yeni başlayan bisiklet yolları ile düşünüldüğünde bu proje önemli bir ulaşım vizyonu ortaya koyuyor. Eskişehir Büyükşehir Belediyesi'nin bu önemli adımı, umuyoruz ki diğer şehirlerimize de ilham verir ve Türkiye'de ulaşım politikalarının yeniden değerlendirilmesine katkı sağlar.
